Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2014


Είσαι όμορφη!!

Παρατηρώντας την καθημερινότητα μας διαπιστώνουμε πως ακούμε αυτή την λέξη (ή λέξεις ανάλογου νοήματος ) αρκετά συχνά μέσα στην μέρα μας. Πιθανόν να αποτελεί και το επίθετο με την υψηλότερη συχνότητα χρήσης. Αποτελεί κομπλιμέντο για τις γυναίκες κάθε ηλικίας. Από 4 χρονών το κοριτσάκι φαίνεται να εκλαμβάνει αυτή τη λέξη ως συνώνυμη με το «σ αγαπάω». Στην εφηβεία (και όχι μόνο) η ομορφιά πλέον εκτιμάται διαδικτυακά μέσω like φωτογραφιών σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στην μέση ενήλικη ζωή το «είσαι όμορφη» εκλαμβάνεται ως «είσαι επιτυχημένη». Μέχρι και στην τρίτη ηλικία οι γυναίκες κολακεύονται με το να σχολιάσεις κάτι θετικά για την εμφάνισή τους, παρ όλο που σίγουρα στη ζωή τους έχουν πολύ περισσότερα επιτεύγματα (αντιμετώπιση φτώχειας, πολέμων και κακουχιών)από το να φοράνε ένα ωραίο μαντήλι ή να δείχνουν 10 χρόνια νεότερες.

Γιατί άραγε δίνουμε τόση έμφαση στην εξωτερική εμφάνιση; Τι να είναι αυτό που μας κάνει να μένουμε προσκολλημένη σε αυτήν; Γιατί παρασυρθήκαμε από τα ΜΜΕ που το προβάλουν ως το ποιο σημαντικά πράγμα στη ζωή μας; Γιατί το πρώτο πράγμα που θα μας πει ένα άτομο που έχει να μας δει καιρό είναι «αδυνάτισες!» (ή αντίστοιχα πάχυνες)θέλοντας με αυτό τον τρόπο να μας φτιάξει την «αυτοπεποίθηση»; Γιατί αντίστοιχα δεν ακούμε συχνά «δείχνεις πολύ γαλήνια»;

Η ταύτιση της ομορφιάς με την επιτυχία και την ευτυχία σε συνδυασμό με την χαμηλή αυτοεκτίμηση (η οποία είναι έρμαιο των άλλων) είναι  κάποιοι από τους παράγοντες που μας οδήγησαν σε αυτή τη θεώρηση του εαυτού μας. Η ομορφιά, ωστόσο, δεν έχει ως αποτέλεσμα την ευτυχία. Πλήθος όμορφων επωνύμων μας το επιβεβαιώνουν επιδεικνύοντας καταθλιπτικές και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές ή διατροφικές διαταραχές. Η ευτυχία, σύμφωνα με το μοντέλο του ψυχολόγου Seligman, επιτυγχάνεται όταν ένα άτομο διαθέτει 5 στοιχεία στην ζωή του. Αυτά είναι:

Ø  Όταν βιώνει συχνά θετικά συναισθήματα (πχ αγάπη, ελπίδα)

Ø   Όταν έχει κάτι στη ζωή του που τον παθιάζει (πχ κάποιο χόμπυ ή η εργασία του)

Ø  Όταν έχει ουσιαστικές διαπροσωπικές σχέσεις (πχ με τους γονείς, τους φίλους ή   τον σύντροφο)

Ø  Όταν νιώθει πως η ζωή του έχει κάποιο νόημα (πχ «να μεγαλώσω τα παιδιά μου» ή «να είμαι καλή χριστιανή» ή «να βελτιώσω τον κόσμο»)

Ø  Όταν έχει επιτεύγματα («Πήρα το πτυχίο μου» ή «Κατάφερα να βρω δουλειά!»)

Όσον αφορά την αυτοεκτίμηση, δεν φαίνεται η ομορφιά να επιδρά με καταλυτικό τρόπο, αφού την επηρεάζει μόνο προσωρινά! Σύμφωνα με τους Γάλλους ψυχιάτρους Andre και Lelord οι δύο βασικές εσωτερικές ανάγκες που επιδρούν στην αυτοεκτίμησή μας: το αίσθημα ότι οι άλλοι μας αγαπούν και το αίσθημα ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Επομένως, η εξωτερική ομορφιά, ίσως, να μην είναι και τόσο σημαντική στη ζωή μας όσο πιστεύουμε.

Φυσικά ελάχιστοι από μας δεν δίνουμε σημασία στην εξωτερική μας εμφάνιση (και δεν αποτελώ μέρος αυτού του πληθυσμού). Ωστόσο επιθυμητό θα ήταν να φύγουμε από αυτή την εγκλωβιστική θεώρηση του εαυτού μας και των γύρω μας και να θυμηθούμε και την ύπαρξη άλλων εξίσου, αν όχι και πιο σημαντικών επιθέτων, όπως έξυπνη, γλυκιά, φιλότιμη, περήφανη, αξιοπρεπής, σεμνή, ευαίσθητη, φιλομαθής, φιλόζωη, εργατική, ετοιμόλογη, προστατευτική, υπομονετική………….! Και ας μην ξεχνάμε πως το να θεοποιήσουμε ένα τυχαίο γεγονός είναι επικίνδυνο από μόνο του. Το να γεννήθηκα ψηλή με γαλάζια μάτια είναι ένα τυχαίο γεγονός. Δεν συνεπάγεται τίποτα από μόνο του. Δεν έκανα καμία προσπάθεια γι αυτό. Όπως άλλωστε και το να γεννήθηκα Ελληνίδα…
Πένθος

Αρρώστια, θάνατος, πένθος…. Λέξεις που και μόνο στο άκουσμά τους δημιουργούν συναισθήματα θλίψης, άγχους και ίσως τρόμου και απόγνωσης. Γεγονός αρκετά φυσιολογικό καθώς αποτελούν δύσκολες και ψυχοφθόρες συναισθηματικές διαδικασίες με τις οποίες δεν είμαστε αρκετά εξοικειωμένοι. Αρκετά συχνά μαθαίνουμε πως κάποιος γνωστός μας πέθανε, πως είναι όμως τα πράγματα όταν αυτός ο κάποιος είναι ένας άνθρωπος που αγαπάμε και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας; Πως βιώνουμε την ζωή μετά τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου; Είναι εύκολο να πούμε το κοινότυπο «η ζωή συνεχίζεται»;

Απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα μας δίνει το μοντέλο της ψυχολόγου Kübler-Ross. Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο το πένθος περιλαμβάνει 5 στάδια, τα οποία είναι τα εξής:

1. Άρνηση: Σε αυτό το στάδιο, το άτομο, συνειδητά ή ασυνείδητα, αρνείται να αποδεχθεί την κατάσταση. Δεν πιστεύει ότι αυτό που βιώνει συμβαίνει στο ίδιο. "Αποκλείεται, δεν μπορεί!», «Δεν είναι αλήθεια».

2. Θυμός: Το άτομο δεν αρνείται, πλέον, την πραγματικότητα. Το κατακλύζει έντονος θυμός, ο οποίος, πολλές φορές, κατευθύνεται προς τον οποιονδήποτε (τους ανθρώπους γύρω του, τους γιατρούς, τον Θεό, τον ίδιο τον εαυτό του ή τα γεγονότα). "Γιατί συμβαίνει σε εμένα; Είναι άδικο!", «Οι γιατροί φταίνε που έγινε αυτό!», «Θεέ γιατί με τιμωρείς;»

3. Διαπραγμάτευση: Το άτομο αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα του θανάτου. Ωστόσο, πλημμυρισμένο από άγχος προσπαθεί να δώσει εξηγήσεις για ότι συνέβη και να προσπαθεί να καταλάβει τι έπρεπε να γίνει για να αποφευχθεί. «Αν είχα πιέσει τον γιατρό να του κάνει εκείνες τις εξετάσεις;», «Αν είχα καταλάβει νωρίτερα πως κάτι δεν πήγαινε καλά στην υγεία του;», «Αν δεν του είχα αγοράσει ποτέ μηχανάκι;» Αν, αν, αν…… πλημμυρίζουν ενοχικά το μυαλό του ατόμου.

4. Κατάθλιψη: "Δεν υπάρχει ελπίδα. Δεν υπάρχει λόγος να παλεύω. Απέμεινε μόνο να πεθάνω". Το άτομο βιώνει έντονη θλίψη. Του έρχεται κλάμα, θρηνεί και αισθάνεται απώλεια ενέργειας. Κατά την Kübler-Ross, είναι ένας τρόπος να αποσυνδεθεί από όσα αγαπά. Αρχίζει να αποδέχεται το τέλος.

5. Αποδοχή: Το άτομο, συνειδητοποιημένο και αποδεχόμενο το θάνατο αισθάνεται μία κουρασμένη ηρεμία. Μία γαλήνη άδεια, σχεδόν, από κάθε συναίσθημα, που περικλείεται στη φράση "Πρέπει να συνεχίσω να ζω και να τιμώ το αγαπημένο μου πρόσωπο που έφυγε".

Φυσικά δεν είναι απαραίτητο ένα άτομο να βιώσει όλα τα στάδια σε αυτήν ακριβώς τη σειρά, ενώ και το διάστημα που θα παραμείνει ένα άτομο σε κάθε στάδιο εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία του. Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε μια τόσο επώδυνη στιγμή της ζωής κάθε ανθρώπου ιδανικό είναι να υπάρχουν άτομα που θα το στηρίξουν σε όλα τα στάδια του πένθους και θα μπορούν να του προσφέρουν κατανόηση, αποδοχή, αγάπη και ελπίδα για το μέλλον.